NUNCA MÁS! NUNCA MAIS! HORROR, GEOGRAFIAS, VARIÁVEIS E CALAFRIOS EPISTEMOLÓGICOS

Autores

  • Paula Godinho Departamento de Antropologia e Instituto de História Contemporânea - Universidade Nova de Lisboa

DOI:

https://doi.org/10.48075/rlhm.v15i26.22975
Agências de fomento
Ministerio de Economía y Competitividad d Espanha, Fundação para a Ciência e a Tecnologia, Portugal, RISE (Research and Innovation Staff Exchange) European Commission (2019-2023)

Palavras-chave:

Antropologia, literatura, real, etnografias sensíveis, Argentina, Leopoldo Brizuela, ditaduras.

Resumo

Resumo:

Neste artigo, pretendo fazer uma reflexão sobre a relação entre a antropologia e a literatura, bem como sobre o papel das emoções na pesquisa sobre etnografias sensíveis. A partir de uma abordagem de passados dolorosos, na Argentina, que remete para uma ditadura (1976-1983) com inúmeras atrocidades cometidas, e com um desaparecimento forçado de cerca de 30000 pessoas, questiono o papel dos terrenos sensíveis, e a necessidade de os abordar, para construir o porvir, numa relação entre passado e futuro, que escape ao presentismo. Procuro entender o papel continuado do medo, num terreno em que a ESMA, um centro de detenção, tortura e violência de Estado durante a ditadura Argentina (1976-1983), em Buenos Aires, se junta à abordagem de uma novela de Leopoldo Brizuela, Una Misma Noche, de 2012. Entre a ficção e o real, interroga-se a relação do imaginado, do imaginário e da realidade, explorando o limiar da etno-ficção (que não é etno-mentira), num terreno em que a neutralidade é impossível.

 

Palavras-chave: Antropologia, literatura, real, etnografias sensíveis, Argentina, Leopoldo Brizuela, ditaduras.

Abstract

In this article, I intend to reflect on the relationship between anthropology and literature, and question the role of emotions on sensitive ethnographies. From an approach of a painful past in Argentina, which refers to a dictatorship (1976-1983) with numerous atrocities committed, and with a forced disappearance of about 30,000 people, I question the role of sensitive lands, and the need to address them, to build the to come, in a relation between past and future, that escapes the presentismo. I try to understand the continuing role of fear in an area where ESMA, a center for detention, torture and state violence during the Argentine dictatorship (1976-1983) in Buenos Aires, joins the approach of a novel by Leopoldo Brizuela, Una Misma Noche, 2012. Between fiction and reality, the relationship between the imagined, the imaginary and the reality is questioned, exploring the threshold of ethno-fiction (which is not ethno-lie), in a terrain where neutrality it's impossible.

 

Keywords: Anthropology, literature, reality, Argentina, Leopoldo Brizuela, sensitive ethnographies, dictatorships.

 

Biografia do Autor

Paula Godinho, Departamento de Antropologia e Instituto de História Contemporânea - Universidade Nova de Lisboa

Profesora en el Departamento de Antropologia, investigadora de IHC, Nova-FCSH. Publicou: Memórias da Resistência Rural no Sul (Couço, 1958-1962), Celta, 2001; O leito e as margens - Estratégias familiares de renovação e situações liminares no Alto Trás-os-Montes raiano, Colibri, 2006; Festas de Inverno no Nordeste de Portugal – património, mercantilização e aporias da «cultura popular», 100Luz, 2010; «Oír o galo cantar dúas veces» -Identificacións locais, culturas das marxes e construción de nacións na fronteira entre Portugal e Galicia, Imprenta Deputación Ourense, 2011; O futuro é para sempre - Experiência, expectativa e práticas possíveis, Letra Livre e Através Editora, 2017. Comisariou la exposición “Entre Margens – O Tratado de Limites de 1864 entre Portugal e Espanha” no ANTT (2014-2015). Fundadora de la Red(e) Ibero-Americana Resistência e/y Memória. Prémio Xesús Taboada Chivite, 2008 (Galiza).

Downloads

Publicado

31-01-2020

Como Citar

GODINHO, P. NUNCA MÁS! NUNCA MAIS! HORROR, GEOGRAFIAS, VARIÁVEIS E CALAFRIOS EPISTEMOLÓGICOS. Revista de Literatura, História e Memória, [S. l.], v. 15, n. 26, p. 136–158, 2020. DOI: 10.48075/rlhm.v15i26.22975. Disponível em: https://e-revista.unioeste.br/index.php/rlhm/article/view/22975. Acesso em: 28 mar. 2024.

Edição

Seção

PESQUISA EM LETRAS NO CONTEXTO LATINO-AMERICANO E LITERATURA, ENSINO E CULTURA